Теңге-доллар туралы сөз қозғағанда, біз үшін доллар валюта емес, өнім деп санауымыз керек

Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменов доллар бағамының өскеніне алаңдаудың қажеті жоқ екенін мәлімдеді.

Ұлттық банктің брифингінде журналистер одан жыл соңына дейін доллар қаншаға көтерілуі мүмкін екенін сұраған болатын.

Біз Қазақстанда тұрамыз. Ұлттық валютамыз – теңге. Төлем жасап, жалақы мен несие аламыз. Сондықтан бізде қандай инфляция мәселесі бар деп алаңдау керек? Ал доллар тек ақпараттық, сараптамалық мақсатта немесе шетелге шыққанда керек болады, – деді Тимур Сүлейменов.

Сондай-ақ ол Қазақстан экономикасының іргелі факторларының да жаман емес екенін атап өтті.

Иә, былтырмен салыстырғанда экономиканың өсу қарқыны төмендеді. Соған қарамастан экономикалық төлемдер 3%-дан асып, 1,8 миллард теңгеге шықты. Мұның бәрі – теңгенің тұрақты болуы үшін жақсы әрі іргелі фактор, – деп түсіндірді Тимур Сүлейменов.

Бұдан кейін банк басшысы доллар бағамының қалай өзгеретінін түсіндіріп, тіпті, түсінікті болу үшін картоп сатушыларды мысалға келтірді. 

Қазір инвестицияларда ілгерілеу бар. Біздің төлем балансымыз бірінші тоқсанға кезең-кезеңімен алға жылжып, 1,8 миллиард теңге табысқа жетті. Мұның бәрі – теңгенің тұрақты болуы үшін жақсы базалы факторлар. Биржа дегеніміз не? Бұл – тауар сатылатын нарық. Мұндағы өнімді доллар деуге болады. Теңге-доллар туралы сөз қозғағанда, біз үшін доллар валюта емес, өнім деп санауымыз керек. Егер бұл өнімнің көп бөлігі сатылса, бір өнімді сататын көптеген сатушылар бар. Сөйтіп оның бағасы да төмендемек. Ал сатушылар азайса және олар оны аз көлемде ұсынса, оның бағасын салыстыруға келер еді. Кешірім сұраймын, тіпті мұны картоппен немесе цементпен салыстыруға болады, – деді ол.

Айтуынша, Қазақстан қор биржасында банктер долларды сатып жүрді. 

Компаниялар долларды сатты. Бұдан кейін бізге шыққанда Ұлттық банк Үкіметтің талабы бойынша шағын көлемде алып отырды. Ұлттық қордан нарықта сатылды. Бұл базарда кейбір сатушылар картоп сатып жатқанын, содан кейін олар оны бір жердегі қоймадан алып, тағы екі КамАЗ әкеліп, оларды әлдеқайда көп көлемде сата бастағанын білдіреді. Осыған байланысты бұл өнімнің бағасы төмендеді. Бірақ бұл КамАЗ көліктері кетіп, басқалары келмей қалса, баға түбегейлі тепе-теңдікке келеді. Сондықтан қазір теңге өзінің іргелі құндылықтарына жақындай бастады, – деп түсіндірді одан әрі Тимур Сүлейменов. 

Оның айтуынша, экономикада базалы факторларды тез өзгерту мүмкін емес.

Сондықтан 5 миллиард инвестицияны тез көбейтуге немесе тартуға болмайды. Демек базалы факторлар өзгеріссіз қалады. Ал нарықтық факторлар қандай болады, ұлттық қордан тағы да көп валюта сата алатындай қосымша трансферттер бар ма, бұл сұрақтардың бәрі – Қаржы министрлігіне және Үкіметке қойылған мәселе, - деді Тимур Сүлейменов.