Өтемақының мөлшеріне қарағанда, ол люкс санатындағы электромобиль сатып алған

Алматылық ер адам қаладағы автосалондардың бірінен электрокар сатып алып, кейін оның батареясынан ақау шыққан. Бастапқыда ол ақауды жоюды сұрағанмен, орталық келіспей, ақшаны қайтармай қойған. Соңында тұрғын Тұтынушылардың құқығын қорғау комитетіне жүгінуге мәжбүр болған.

Жәбірленуші автосалонға бірнеше рет барып, келісімшартты бұзып, ақшасын қайтаруды талап еткен. Бірақ одан орталық бас тартқан. Мәселе тек мемлекеттік органдардың араласуынан кейін шешімін тапқан. Осылайша, тұрғын Алматыдағы сауда және тұтынушылардың құқығын қорғау департаментіне жүгініп, 48 миллион теңге өндіріп алды.

Алынған өтемақының мөлшеріне қарағанда, ол люкс санатындағы электромобиль сатып алғанға ұқсайды.

Қала автосалондарынан алуға болатын бірнеше электрокарлар осы критерийлерге сәйкес келеді:

• Kia EV9 – 42 млн теңге;
• Audi Q8 e-tron – 47 430 000 теңге;
• Tesla Model X – 49 млн теңге;
• Hongqi E-HS9 – 50 млн теңге.

Stan.kz тілшісі комитетке хабарласып, істің жай-жапсарын сұрап білген. Алайда олар ер адамның аты-жөнін және қай автосалон екенін атаудан бас тартқан.

Биыл тамыз айында Алматыдағы сауда және тұтынушылардың құқығын қорғау департаментіне е-өтініш платформасы арқылы автосалонға қатысты өтініш түсті. Өтініш автосалонда сатып алынған көліктің кепілдік қызмет көрсету шарттарының бұзылуына байланысты болды. Тұтынушы кепілдік мерзімі ішінде бірнеше рет жоғары вольтты батареядан ақау шыққанына байланысты көлігі істен шыққандықтан, автосалонға бірнеше рет жүгінген. Тұтынушының өтініші бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізіліп, оның қорытындысы бойынша автосалонға аталған автомобильге қатысты бұзушылықтарды жою туралы нұсқама берді. Сөйтіп автосалон тұтынушыға автомобильдің толық құнын қайтарып берді, – деп жауап берді комитет.

Ведомство мәліметінше, қазақстандықтардың көп жүгінетін мәселесі – автомобиль саласы. Жыл басынан бері резонанстық істер бойынша 50-ден аса қазақстандық 756 млн теңге көлемінде өтемақы алған. Сонымен қатар биыл 43 мыңнан аса азамат арызданған. Бұл – былтырға қарағанда, 10 мыңға көп. 

Осы тұста сатып алған электромобиль зақымдалған жағдайда не істеу керектігін адвокат Әбдіғани Нұрлат айтып берді.

Қазақстанда көлік сатып алғанда және ақау анықталған жағдайда азамат «Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы» заңға және Азаматтық кодекске сәйкес арыздана алады. Тұтынушы тиісті емес сападағы тауарды сатып алмас бұрын сатып алу бағасын азайтуды талап етуі қажет. Осы кезде тауардың ақауларын тегін жөндетіп, сапасыз тауарды қайтарып, ақшаны толығымен қайтаруды сұраңыз. Кепілдік мерзіміне қарап, басқа тауарға ауыстыруды талап етіңіз. Егер ақау кепілдік мерзімінде анықталса, сатушы (немесе өндіруші) жөндеуді өз қаражатына жүргізуге міндетті. Мұнда сатып алушы дереу сатып алу шартын, түбіртектерді, техникалық құжаттарды және ақауды дәлелдейтін материалдарды жинап, шағындануы керек, – деді адвокат.

Сонымен қатар ол шағымды тіркеу кітабына енгізуге талап қою қажет екенін айтады.

Егер сатушы ақауды мойындамаса, тәуелсіз сараптама жасатып, нәтижесін пайдаланыңыз. Уәкілетті органдарға, соның ішінде тұтынушылардың құқығын қорғау комитетіне немесе «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасына арыз түсіріп, хабарласыңыз. Мәселе бейбіт жолмен шешілмесе, сотқа жүгініп, материалдық және моральдық шығынды өтеуді талап етіңіз. Қазақстан азаматы «Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы» заңның 15-бабына сәйкес, тиісті емес сападағы тауар жағдайында тұтынушы тауарды жөндеу, ауыстыру немесе ақшаны қайтаруды талап ете алады. 24-бап («Сатушының (дайындаушының, орындаушының) міндеттері») негізінде сатушы сапалы тауар беруге және ақау анықталса, оны жоюға міндетті, – деді адвокат.

Оның айтуынша, кез келген адам Азаматтық кодекстегі 406-бапқа сәйкес («Сатып алу-сату шарты») сапасыз тауар жағдайында шартты бұзу немесе бағасын азайтуды талап ете алады. Бұдан бөлек, 427 бап («Тауар сапасын тексеру») және 428-бап («Тиiстi сапасы жоқ тауар берудiң зардаптары») негізінде көліктің жарамдылық мерзімі ішінде ақауды тегін жою немесе ауыстыруға мүмкіндіктері бар. 9 («Азаматтық құқықтарды қорғау») және 921-баптарда («Заңды тұлғаның немесе азаматтың өз қызметкерi келтiрген зиян үшiн жауапкершiлiгi») көрсетілгендей, қазақстандықтар сатып алушыдан материалдық және моральдық шығынды өтеуге міндеттей алады. Соңғы кезең – сотқа жүгініп, өз талабын енгізе алады.